Vertigo (Baş Dönmesi)
Tıpta baş dönmesinin genel adı vertigo'dur. Vertig...
Kulak genel olarak dış, orta ve iç kulak olmak üzere 3 bölümde incelenir. Her bölümün hastalıkları bazen ameliyatla tedavi edilir. Ancak kulak ameliyatları çoğunlukla orta kulak hastalıklarında yapılır.
Orta kulaktaki ameliyatlar genellikle orta kulak iltihaplarında yapılır. Orta kulak iltihapları hakkında eğitim salonunda bilgi verilmiştir. Akut orta kulak iltihapları genellikle ilaçla tedavi edilse de kronik orta kulak iltihaplarında sıklıkla cerrahi tedaviye başvurulur. Orta kulak iltihabı dışında bazen tümör veya travma gibi durumlarda da ameliyat gerekebilir. Ancak bunlar ilgili bölümlerde anlatılacaktır. Burada bahsedilecek olan; orta kulak ameliyatlarının çok önemli bir kısmını kapsayan orta kulak iltihapları için yapılan ameliyatlardır.
Orta Kulak iltihapları için küçük girişimler ya da büyük ameliyatlar yapılabilir. Ameliyatları şu şekilde sınıflandırabiliriz:
Kronik orta kulak iltihabı bazen hastaya çok rahatsızlık vermeden pasif olarak kalır. Bu tür durumlarda her zaman ameliyat tercih edilmez. Ancak işitme kaybının ilerlediği, iltihabın çevre dokulara yayıldığı ve komplikasyon oluşturduğu vakalarda tedavi seçeneği ameliyat olmalıdır. Orta kulak iltihaplarında tedavinin kesinlikle ameliyat olduğu bir durum 'kolesteatom' dur. Kolesteatom orta kulakta küme yaparak büyüyen ve kemiği eriterek çevre dokulara yayılma yapan cilt ve epitel birikimidir. Nadiren doğuştan da olabilen bu durum genellikle iltihaba veya östaki borusunun çalışmamasına bağlı negatif basınca bağlı olarak ya da bazı kulak zarı ameliyatları sonrasında oluşur. Kolesteatom, orta kulak iltihabına bağlı komplikasyonlarında sıklıkla sebebidir. Genellikle seröz orta kulak iltihaplarına uygulanan tüp takılması işlemi ayrı bir başlık halinde anlatılmıştır.
Bir orta kulak iltihabına karar verirken üzerinde durulan konular hastanın işitmesi ve iltihabın ne kadar yaygın olduğudur. Bu nedenle hastanın muayenesinden sonra ilk yapılan tetkik genellikle odiometri adı verilen işitme testleridir. Bu testlerde işitme seviyesi, anlama yüzdesi gibi değerlere bakılır. İltihabın durumu genellikle radyolojik olarak incelenir. Bunun için normal grafiler de çekilebilir fakat bilgisayarlı tomografi ya da bazen manyetik resonans daha ayrıntılı bilgiler verir. Bu tetkiklerin dışında, hastanın genel durumunu gösterecek olan rutin tetkikler yapılır. Bunlar arasında akciğer grafisi, EKG, şeker, kolesterol ölçümleri, idrar tetkikleri sayılabilir.
Orta kulak ameliyatları çoğu zaman genel anestezi ile yapılır. Orta kulağa ulaşmak için yapılan kesi bazen kulak kepçesinin önünden yapılsa da genellikle kulak arkasından yapılır. Mirengoplasti ve timpanoplasti gibi ameliyatlarda kulak zarındaki deliği kapatmak için kulak arkasındaki kastan zar alınır. Eğer mastoidektomi yapılacaksa yani kulak arkasındaki mastoid kemiğin içi açılacaksa tur adı verilen ve bir matkabı andıran aletle kemik açılarak içi temizlenir. Orta kulaktaki kemikçikler ses iletimini sağlayacak şekilde düzenlenir. Bunun için bazen protezler kullanılır. Timpanoplastide kastan alınan zar, eski delik zarın altına veya üstüne konur. Radikal mastoidektomide kemikçikler tamamen çıkarılır ve işitme feda edilir. Bu, iltihabın ve kolesteatomun temizlenmesinin zor olduğu durumlarda uygulanır.
Orta kulak çevresinde bazı önemli oluşumlar vardır. Ameliyat sırasında bunlara zarar verilebilir. Bunlar arasında iç kulağa zarar verilerek tam ve kalıcı işitme kaybı olması, yüz sinirinin zedelenerek yüz felci olması, önemli damarlara zarar verilmesi sayılabilir.
Kronik orta kulak iltihaplarından sonra dikkat edilecek en önemli konu pansumanlara riayet edilmesidir. Pansuman sıklığı ve şekli size doktorunuz tarafından söylenecektir. Sargıların ıslanmaması ve eğer yerinden kayma olursa doktorunuza başvurulması gerekmektedir. Hastanın beslenmesiyle ilgili bir kısıtlaması olmaz. Mastoidektomi ameliyatları sonrasında kulak içinde bir boşluk oluşur ve bu boşlukta buşon (kulak kiri) oluşabilir. Bunların periyodik olarak temizlenmesi gerekmektedir.
Kronik orta kulak ameliyatlarında sorunların yok olacağına ve işitmenin düzeleceğine dair garanti verilmez. Kulak zarının tutmaması, takılan protezlerin yerinden çıkması veya iltihabın devam etmesi gibi durumlarla karşılaşılabilir.