Denge sistemi normal olan ve iyi dengeye sahip kişiler bu kavramları genellikle hafife alınır veya gündemlerinde değildir. Çoğu insan engebeli bir yolda yürümeyi, Araba yolu veya kaldırımda yürümeyi önemsemez. Gecenin bir yarısı tökezlemeden yataktan kalkmayı zor bulmaz. Ancak, bozulmuş dengeyle bu tür aktiviteler aşırı yorucu ve bazen tehlikeli olabilir. Denge sisteminiz çalışmadığında neler olup bittiğini anlamak için denge sisteminizin nasıl çalıştığını bilmek faydalıdır.
Vestibüler Sistem ve Rahatsızlıklarını Anlamak
İnsanın dengesini sağlayan üç unsur vardır. Bu unsurlardan birisi ortadan kalkması ile denge bozulur baş dönmesi ortaya çıkabilir.
- İç kulak (aynı zamanda labirent adını da almaktadır.) hareketin yönünü yani dönüp dönmediğini, ileri veya geri, bir yandan diğer yana yukarı veya aşağıya doğru olduğunu belirler. Aynı bir su terazisi gibi çalışır.
- Gözler vücudun yaşam alanı içindeki yerini ve hareketin yönünü belirler.
- Beyin omurilik ve kas sistemi. Eklemlerde ve omurgada bulunan basınç reseptörleri vücudun hangi parçasının aşağıda olduğunu ve neresinin yere değdiğini belirler. Kaslardaki ve eklemlerdeki algılama reseptörleri vücudun hangi parçasının hareket ettiğini belirler. Merkezi sinir sistemi (beyin ve omurilik) ise diğer sistemlerden gelen uyarıları işler ve sonuçta bu üç sistemin koordinasyonu sağlanarak bir algılama ortaya çıkar. Bu vücuttaki senkronize çalışma kişinin dengeli olmasını sağlar.
Vestibuler sistem rahatsızlıkları, bu 3 sistemin bir veya bir kaçında olan sıkıntı ile vertigo yani baş dönmesini oluşturur. Vertigonun çözümü sıkıntının nerede olduğunu bulmakla başlar. Tedavi aşaması ondan sonra başlar.
Yaygın Vestibüler Sistem Bozuklukları
- Benign paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV)
- Vestibüler migren
- Labirentit veya vestibüler nevrit
- Meniere sendromu
- Yaşa bağlı baş dönmesi ve dengesizlik
- Kafa travması, beyin sarsıntısı veya TBI
Daha Az Yaygın Vestibüler Sistem Bozukluklar
- Perilenf fistülü
- Superior Semicircular Canal Dehiscence (SSCD)
- Akustik nöroma
- Bilateral vestibüler hipofonksiyon
- Ototoksisite
- Nörotoksik vestibülopati
- Geniş vestibular aqueduct
- Mal de Débarquement sendromu
- Otoimmün iç kulak hastalığı
- Sekonder endolenfatik hidrops
- Kolesteatoma
- Persistent Postural Perceptual Dizziness (PPPD)
