Kulak Çınlaması / Uğuldaması ( Tinnitus ) Nedir?

Tinnitus kulakta kişinin sadece hisettiği diğer kişilerce duyulmadığı seslerdir. ( objektif tinnituslar hariç) Bu sesler; gürültülü bir vızıltı,sinyal sesi, agustos böceği sesi,şırıltı, tıslama, uğultu ya da bir düdük sesi gibi daha pek çok değişik ses olarak kişi tarafından hissedilir. Bu sesi sadece kendisi duyar. Genel olarak kişi tarafından bu sesleri uğuldama veya çınlama olarak tarif eder. Bu sesler; yüksek veya düşük perdeli olabilir. Bir veya her iki kulakta da olabilmektedir. Pek çok nedeni mevcuttur. Bu sesin yoğunluğu, derecesi ve sürekliliği kişi için oldukça sıkıntılı bir durum yaratabilir. Çınlama işitme kaybıyla birlikte ise orta kulak, iç kulak ve beyinde işitme merkezi hastalıkları açısından hastanın detaylıca araştırılması ve tetkiklerin yapılması gerekir.

Kişi duyduğu sesi tarif ederken zorlanabilir ancak bu sesi kişi bazı objelerin çıkardığı sese benzetebilir. Bunlar; zil sesi, makine gürültüsü, uğuldama, tıslama sesi,  florasan lamba sesi, televizyon ossülatör sesi, böcek sesi, kapı zili, vantilatör sesi vb. tarzlarda tanımlayabilir

Kulak Çınlaması Veya Uğultusunun ( Tinnitus) Nedenleri Nelerdir?

Çınlama ile ilgili pek çok sebebin çınlama kaynağı olabileceğini unutmamalıdır. Nedeni için araştırmaya bir düzen ve sistemle başlanmalıdır. Yeterli tetkikler tanıyı kolaylaştırır. 

3 ANA BAŞLIKTA TOPLANABİLİR.

Objektif Tinnitus : Kulak içinde ya da kulak yakınındaki dokulardan kaynaklanan mekanik olaylara bağlı gerçek sesler. Bazen muayene yöntemlerinde duyulabilmektedir.

Subjektif Tinnitus: Sadece hasta tarafından algılanabilen seslerdir. Kişilerde genellikle çınlama olarak subjektif tip çılama görülmektedir.

Vasküler Tip Tinnitus: damar sorunlarıyla olan.

Tinnitusa ( Çınlama/ Uğuldama) Sebep Olan Veya Zemin Hazırlayan Neden Nelerdir?

Kulak çınlamasınına neden olan sebeplerin dışında, pek çok etmende zemin hazırlayabilmektedir.

  • Stres, yoğun iş aktivitesi
  • İç kulak bölgesinde sesi algılayan hücrelerin hasarı,
  • Sesin beyne taşınmasını sağlayan sinirlerde olan sorunlar.
  • Psikolojik nedenler, depresyon, anksiyete,
  • Beyin içinde işitsel bölgelerde  elektiriksel aktivite bozuklukları
  • Beyindeki işitme merkezi dejenerasyonları
  • Kadınlarda bazen menopoz sonrası
  • Denge ve vertigo sorunu yaratan hastalıklarla
  • Uyku apneli hastaların bazılarında
  • Vücutta bazı vitamin, mimeral eksiklikleri.
  • Kadınlarda hormonal değişikliklere
  • Tiroid bezi (guatr) anormallikleri, hastalıkları
  • Yaşa bağlı; Tinitus bazen yaşlı kişilerde işitme kaybının ilk işaretidir
  • İlaçlara bağlı bir yan etkisi olarak ortaya çıkabilir. 200'den fazla ilaç cinsi kulak çınlaması neden olduğu bilinmektedir.
  • Kuvvetli ses travmasına maruz kalma bunlar Patlamanın şok dalgası işlemi (patlamalar maruz kalan Askerler de, polislerde tinitus gelişebilir. )
  • Gürültüye bağlı işitme kaybı ile (Müzisyenler, gürültülü fabrika veya iş ortamında çalışanlar)
  • Hafıza ve konsantrasyon ile ilgili sorunlar kulak çınlamasına neden olabilir.   
  • Östaki kanal soruu yaratan Burun tıkanıklıkları, sinüzt, kanal darlıkları ile
  • Orta kulakta sıvı olması nedeni ile
  • Beyin tümörleri, Akustik neurinom, işitsel alanları tutan tümörler
  • Anstezi veya ameliyat sonrasında 
  • Orta kulak kemikçiklerinin kireçlenmesi
  • Kulak zarı delikleri, kulak kirleri
  • Diğer nedenler (östaki tüpü tıkanıklıkları, kulakta sıvı, lokal enfeksiyonlar).          
  • Kulak ve sinüs enfeksiyonları
  • Kanda, Çinko, B vitamini, Bazı mineral eksiklikleri
  • Kalp veya kan damarları hastalıkları
  • Beyin tümörleri
  • Baş dönmesi ile karakterize bazı hastalıklarda beraber olabilir (Meniere hastalığı)nda 
  • Ani işitme kaybı ve meniere hastalığında ilave olarak görülebilir.
  • Kulak kirleri
  • Daha pek çok sebep

Ne Yapılmalı?

Birincil yapılacak iş önce muayene olmaktır. Muayene ve beraberinde  hastalığınıza neden olacak bilgileri sorgulanacak  ve araştırması yapacaktır. ön değerlendirmeler sonucunda tetik aşamasına geçilerek. Tinnitusa spesifik tetkiklerle neden tespit edilecektir. klinğimizdeki Yeni  tetkiklerle beraber yapılacak tetkiklerde neden tam olarak tespit edilecektir.

KBB fizik muayeneniz, baş, boyun ve kulakları incelemek ve kulak çınlaması ile birlikte herhangi bir işitme kaybı olup olmadığını belirlemek için   yüksek frekans odyogram, 3d Widebant timpanogram / acustik reflex testleri, Tinnometer cihazı ile seviye tespiti ( frekans,desibel, karakteri) yapılacaktır.  Multiparemetrik FMRI görüntüleme işlemi yanı sıra, laboratuvar tetkikleri, Tinnitusa vertigo da eşlik etmiş ise VHİT,FHİT gibi tetkikleri ilave edebilmekteyiz.

Kulak Çınlamasında Ne Gibi Tedaviler Vardır?

Eski Klasik tedavilerle tinnitus tedavisinden  fayda sağlanması son derece azdır. Bize hastalar bizlere gelesiye kadar genellikle  bu sınırlı klasik tedavileri denerler. Değişik tedavi seçenekleri veya ilaçlar kullanmışlardır. Bu geçmişte kalan klasik yöntemler netice alan neredeyse yok sayılacak derecede azdır. Klasik yöntemler % 1-5 oranında anca başarı sunabilirler. Yeni tedavilerle bu oranlar % 65-70 e kadar çıkabilmektedir.

Tinnitusta tedavi için gerek geçmişte gerekse şimdilerde kullanılan bilimsel yöntemlere şöylece bakılacak olursa;   

  • İşitme Cihazları: ( + maskeleme entegrasyonlu veya notch terapili ) Genellikle tinnitus ile birlikte işitme kaybı olan kişiler için faydalıdır. Yeni nesil işitme cihazlar kullanmakla hem duyma hem de kulak çınlama sesi baskılanması olasıdır.
  • İlaç Tedavileri: klasik ilaç tedavileri popülaritesini kaybetmiştir. tinniusta yeni ilaç tedavi protokollerini uygulamaktayız. Ayrıca bazı çalışmalar hala devam etmektedir. Beş ayrı birimde değişik moleküllerle araştırmalar yapılmaktadır. Bu araştırmaların sonuçları en erken 3-5 yıl sonrası açıklanacağı düşünülmektedir. 
  • Danışmanlık: kulak çınlaması ile yaşamayı öğrenmekte size yardımcı olur.
  • Maskeleme Cihazı: Tinnitusta sesi maskeleme ye yarayan yani sesi baskılayan küçük elektronik cihazlardır. Tedavi geçici olup sesler tekrar ortaya çıkmaktadır. Yegane kullanım alanı Maskeleme özelliğinin işitme cihazlarına entegre edilmesi, işitme kaybıyla olan kulak çınlamalarında çözüm sağlayabilmektedir.
  • Ses Üreten Cihazlar: Uyumaya yardımcı olan cihazlardır. Yatak yakınında yer alan, size keyif verecek şekilde deniz dalgaları gibi sesler, şelaleler, yağmur veya yaz gece sesleri vererek, kulaktaki sesi baskılar. Tedavi etmez.  Anca kulak çınlaması hafif ise, uykuya dalmada yardımcı olabilmektedir.
  • Akustik Sinir Stimülasyonu: Geniş bant akustik sinyal adı verilen bir uyarı vererek kulak çınlaması için duyarsızlaştırmayı amaçlar. Kulaklık ile kullanır.
  • Bilişsel Davranış Terapisi: ( Cognitive Behavioral Therapy - CBT). tinnitusa karşı olumsuz yanıtı azaltmayı veya düzeltmeyi amaçlar. Ayrıca olumsuz otomatik düşünceyi daha pozitif ve gerçekçi düşünceye dönüştürmeyi amaçlamaktadır. Amaç kaygı ve depresyonu azaltmak ve genel yaşam kalitesini artırmayı amaçlar. Ayrıca pek çok tedavi prosedürü tanımlanmıştır Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR), Acceptance and Commitment Therapy (ACT),  Tinnitus Activities Treatment (TAT), Tinnitus Retraining Therapy (TRT), Progressive Tinnitus Management (PTM) gibi. Bu tedaviler oldukça uzun süreleri kapsayabilmektedir tedaviler 30 aya kadar devam edebildiği bildirilmektedir. Çok ciddi multidisipliner hekim çalışma grupları gerekmektedir. Hastanın sabırlı olması düzenli olarak tedavileri takip edebilmesi gerekmektedir. Zaman ve beklenti kavramları, yöntemlerin özellikleri göz önüne alındığında bu tür tedavilerde başarıda sorunlar olabilmektedir.
  • Orta Kulak İçi Transtimpanik Enjeksiyon Tedavileri: Kulak içine kortizon enjeksiyonları bir müddet sıkça kullanılmıştır. Fakat bu uygulamalarda da yeterli başarı elde edilememiştir. Sıvı şekilde uygulanan kortizon kulak kanalı olan östaki tüpünden akıp genze drene olmaktadır. Bu nedenle kortizonu jel haline getirme çalışmaları devam etmektedir. Genellikle ani işitme kaybı veya meniere hastalığının ilk başlangıç günlerinde uygulanabilecek bir tedavi yöntemi olabileceği akıldan çıkarılmamalıdır. Kronik tinnitusta başarı şansı yok sayılabilecek kadardır. Ayrıca orta kulağa enjekte edilebilir Ani işitme kayıpları akut tinnituslarda kullanılmak üzere programlanmış AM-101 kodlu çalışılan;  Esketamine hydrochloride, yani N-Methyl-D-Aspartate (NMDA) receptor antagonisti olan ilaçın  deneme araştırmaları devam etmektedir. Ayrıca hücre rejenerasyonu için TrkB antigonisti (7,8 dihydroxyflavone ) ile yeni araştırmaların olduğu japonya’dan bildirilmektedir.
  • Deep Brain Stimulation (DBS) : Derin Beyin Uyarımı (DBS) Parkinson Hastalığı, titreme ve diğer kronik tıbbi durumları olan hastalar için kabul edilmiş bir klinik prosedürdür. Elektromanyetik enerjiyle beyni uyarmak kavramına dayanır. Bununla birlikte, rTMS ve tDCS'nin aksine, DBS, doğrudan elektrotların beyin içine  cerrahi olarak yerleştirilmesini içeren invaziv bir prosedürdür. DBS'nin etkililiğine ilişkin verilerin çoğu, öncelikle başka bir durum için (Parkinson gibi) tedaviyi alan, ancak çevresel bir fayda olarak tinnitusu azalttığını bildiren kişilerden gelmektedir. DBS, yalnızca kulak çınlaması için uygun bir tedavi olarak düşünülebilirse, araştırmacılar uyarı için yerleştirilecek elektrotların beyindeki sınırlarının iyi belirlenmesi gerekir. Bu nedenle tinnitusta günümüzde henüz kullanımı başlamamıştır. Araştırma aşamasındadır. Günümüzde henüz uygulamalar rutin kullanıma girmemiştir.
  • Beyin Yüzey İmplantları (Brain Surface Implants): Bazı araştırmacılar tarafından , beyin yüzeyindeki implantların, yani cerrahi olarak beynin dış tarafına yerleştirilmiş elektrotların kullanımı amaçlanır. Diğer beyin stimülasyon teknikleri gibi, beyin yüzeyindeki implantlar hakkında bazı umut verici ön kanıtlar vardır. Ancak beyindeki ideal elektrod yerleşimini belirlemek için daha fazla araştırma gerekmektedir. Dahası, bu yaklaşım sinir cerrahisiyle ilgili önemli riskler nedeniyle karmaşıktır. Günümüzde henüz uygulamalar rutin kullanıma girmemiştir.
  • Vagus Nerve Stimulation (Vagus Sinir Uyarımı -VNS):  Vagus siniri boynundan geçerek beyni kalbe ve sindirim sistemine bağlar. Elektro stimülasyonu vagus sinirine uygulamak için implante edilmiş elektrot kullanımı epilepsi ve depresyonun tedavisinde etkili olarak gösterilmiştir. Bazı araştırmacılar, aynı uygulamanın kulak çınlaması olan hastalara yardımcı olabileceğine bildirmişlerdir. Vücuttaki diğer cihazlarda olduğu gibi, VNS de cerrahi implantasyonla ilgili risk taşır. Henüz 11 kişide denenmiş olup çok pahalı maliyet açısından en son çare olarak günümüzde düşünülmüştür.
  • r-TMS (Repetetif Transkranial Manyetik Stimülasyon - Tekrarlayan Transkraniyal Manyetik Uyarım ) Tedavisi :  En yeni tedavilerden biridir. Dünyada saygın tıp fakültelerinde 2011 yılından bu yana yoğun olarak  kulak çınlamasında kullanılan bu cihaz, son iki yılda versiyonlarıGenişletilerek  son şeklini almış ve bu hali ile yeni jenerasyon r-TMS cihazını birimimizde tinnitus tedavilerinde başarılı sonuçlarıyla kullanmaya başladık. r- TMS cihazı ile kulaktaki çınlamanın nedenine bağlı olarak  % 65 - 70 lere  varabilen başarılar elde edilebiliyoruz. Türkiye'de çınlama alanında bilimsel bakış açısıyla ve ilk kez bu tedaviyi Günümüzde  yüzde yüz çözüm sağlayan bir tedavi  bulunmamaktadır. Yeni buluş ve yöntemlerle tinnitusta tedavilerden başarı elde etme önemli oranda artmıştır. Bu artış bile kulak çınlaması tedavisinde devrim niteliğinde sayılmaktadır. Güçlü elektromanyetik uyarıların bozulan  sinirsel hiperaktiviteyi azalttığı bilinmektedir.  Tinnitus,  beynin sinir korteksinde hiperaktivitenin bir fonksiyonu olduğuna inanılmaktadır, bu nedenle birçok araştırmacı bu uyarının tinnius algısını ve ciddiyetini azaltabileceğine inanmaktadır. Tekrarlayan Transkraniyal Manyetik Uyarım, elektromanyetik titreşimleri altta yatan beyin dokusuna iletmek için kafatası üstünde konumlanmış güçlü, noninvazif bir manyetik sargı ( bobin ) kullanır. r-TMS’nin  klinik etkinliğini için ve etkinliği yeterince sağlayabilmek için ideal bobin yerleşimi, stimülasyon frekansı, stimülasyon yoğunluğu ve hasta tedavilerinin sıklığı gibi tedavi protokollerini çok önemlidir. Bu nedenle işlem konuya hakim birimlerde bilinçli yapılması sonuçların başarısı için önemlidir 
  • Transcranial Direct Current Stimulation (tDCS) Tedavisi : Transkraniyal Doğru Akım Uyarısı, araştırmacıların, kulak çınlamasının altında yatan sinirsel hiperaktiviteyi asgariye indirir. Non-invaziv elektromanyetik tedavinin bir başka formudur. Hastalar saçlı derisinde elektromanyetik atımları kafatasından alttaki beyin dokusuna ileten elektrotlarla uygulanır. Elektriksel uyarı miktarı, her bir elektronun altındaki sinirsel uyarılmaya bağlı olarak değişir. Tinnitusta , tDCS  ile yapılan araştırmaların ve çalışmalardan başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Amerika Teksas, Avusturalya’dan yapılan Bazı çalışmalar, hastaların% 40 – 48 oranına kadar tedaviden yararlandığını göstermiştir. Bu yöntem birimimizde çok yakında diğer tedavilerle beraber kullanıma girecektir.

Not :  Tinnitus ile ilgili gelişmeler ve paylaşımlarımız, 2019 yılında yayına alınmış olup, Düzenli olarak son gelişmeler update edilip düzenlenip ile paylaşılmaktadır. Yukarıda yer alan bilgiler 2022 yılı son bilgilere göre düzenlenlemelerle sunulmuştur. 2023 yılındaki tıbbi literatür yayınlarına göre yeniden düzenlemelerle sunulacaktır.

Not:  Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz. Sayfa içerikleri izinsiz kullanılamaz.