Tanı ve Tedavilerde birimimizde bulunan kullandığımız cihazlar
Tinnometer, MedRx tarafından geliştirilmiş, tinnit...
Ani işitme kaybı (AİK), isminden de anlaşılacağı gibi işitmenin aniden azalması veya birden işitmesinde hissedilir derecede azalan değişmesi ile karakterize bir hastalıktır. Bu hastalık tıbbi olarak 3 günden az bir sürede ortaya çıkan, işitme testilerinde birbirini takip eden en az 3 işitme frekansında, en az 30 dB'lik (ses şiddeti birimi) sinirsel tip işitme kaybı olarak tanımlanmaktadır. Ani (sensorinöral) işitme kaybı vakaları çoğunlukla tek taraflıdır, sadece% 2'sinde iki kulakta birden işitme kaybı görülür.
Olguların% 55'inde işitme kaybı sol kulakta görülür. AİK; hastalarının% 70'inde kulak çınlaması olmaktadır. Vertigo ise % 50'sinde vardır. AİK görülme sıklığı yaşla birlikte artar. 20-30 yaşlarındaki her 100.000 kişiden 5 inde, 50-60 yaş grubunda 100.000'de 16 sın da görülür. kadınlar kadar erkek sayısı eşittir
Ani işitme kaybı olan hasta etkilenen kulağında işitme kaybının yanı sıra uğultu, tıkanıklık, çınlama hissedebilir, bazen baş dönmesi de olabilir. Ani işitme kaybı %85-90 oranında sebebi bilinmeyen bir hastalık olarak izah edilmesine rağmen, bu duruma zemin hazırlayan etkenler mevcuttur. Bu hastalığın ortaya çıkmasında öne sürülen etkenler arasında damarsal, viral nedenler, iç kulaktaki zarların yırtılması, otoimmünite (bağışıklık sisteminin kişinin kendi vücudunu tahrip etmesi) ve tümoral nedenler sayılmaktadır. Bu hastalığın olguların yaklaşık 1/3 ila 2/3'ünde kendi kendine iyileşebildiği bilinse de işitme kaybının ağır olduğu, baş dönmesi olan ve ilk 2 hafta içinde tedavisine başlanmayan hastalarda iyileşme şansının daha düşük olduğu ortaya koyulmuştur. Ani işitme kaybı tedavisi için şikayetlerin tespit edilmesi ile ilk haftayı geçirmeden tedavilere başlamak çok önemlidir. Gecikme aleyhe işler ve işitme kaybının kalıcı olmasına neden olabilir.
Ani işitme kaybında tedavi olsun veya olmasın işitme kaybı geriye dönmemişse, kalıcı olmaktadır. Bu durumlarda işitme kaybı için yapılabilecek tek işlem işitme cihazlarına baş vurmaktır. Kalıcı olan durumlarda bu hastalarda %70 oranında çınlamada eşlik etmektedir. Ani işitme kaybında oluşan tinnitus hakkında yapılan bilimsel çalışmalar son derece azdır. Bazı çalışmalarda Ani işitme kaybı ile iç kulağın ötesinde Beyindeki işitme sinirine ses iletisinin azalması daha üst seviyelerde merkezi sinirsel değişikliklere bağlı olarak kulak çınlamasının ortaya çıktığı düşünülmektedir. Kulakta ses yankılanması genellikle çınlama ile beraber görülmesine rağmen kişiyi çok fazla etkilemeyen bir durumdur. AİK da işitme kaybıyla ilişkili olarak kulak çınlaması tedavisinde kulaktan beyine doğru uzanan uç noktalarda hasarının ve patolojilerin olabileceği ve bu doğrultuda düzenleyici tedavilerin yapılması gerektiği bildirilmiştir. AİK daki zorluklar nedeni ile çınlamadaki düzelme uygulamalarımızdan sonra takip süresi 6 aya kadar cevap alınabilirken bazende bu süreçler 12 aya kadar uzayabilmektedir.. Bu düzelme için ek ilaç tedavileri verilebilmektedir. Bazı hastalarda AİK ya neden olan sebep, metabolik bozukluklarla ilişkili olabilmektedir. Bu grupta olan işitme kaybı ve çınlaması olan hastalarda , hem ilaç tedavileri ile hem de tedavide şeker ve yağ metabolizmasını kontrol etmek için bir beslenme programı önermek gerekir . Yapılan 12 hastalık bir çalışmada Beyin de oluşan damar tıkanıklığında diğer bulguların yanı sıra gelişen AİK, sebepleri arasında Anterior inferior serebellar arter (AICA) enfarktüsü ( tıkanıklığı ) önemli bir bulgu olduğu düşünülmüştür. Odyolojik incelemeler, AICA enfarktüsündeki ani işitme kaybının, genellikle, iskemi ( damar tıkanıklığı ) nedeniyle ortaya çıkan iç kulağın koklea bölümünün işlevsizliğinden kaynaklandığını düşündürmektedir. Bu hasta grubunda iskeminin tedavisi ile tinnitusta düzelme görülmüştür.
AİK düşünülmüşse, Hemen gecikmeden işitme testi ( odiyogram) yapılmalıdır. İşitme testinde etkilenen kulaktaki işitme kaybı, bu kaybın derecesi ve hangi frekansları etkilediği (pes tonlar-tiz tonlar ya da tüm tonlar) ortaya koyulur. Hastada damarsal ve metabolik faktörlerin ortaya koyulması için bazı kan testleri yapılabilir. MR (Manyetik rezonans görüntülemesi) ve BT ( bilgisayarlı tomografi) incelemeleri yapılmalı olası tümör ihtimali ekarte edilmelidir. Yüz ani işitme kaybından ortalama bir tanesinde “Akustik Nörinom” adı verilen bir tümör tespit edilebilirken 100 Akustik Nörinom'lu hastadan yaklaşık 10 tanesinde tümör ani işitme kaybı ile ortaya çıkabilir.
Ani işitme kaybı tedavisinde zamanla yarışıldığından çok hızlı hareket edilmelidir. Nedenin araştırılması aşaması önemli olmasına rağmen sonuçlar beklenmeden ani işitme kaybı tanısında tereddüt yoksa hemen tedaviye başlanır. Bu nedenle damar açıcılar, virüs öldürücüler, dolaşım arttırıcılar, damar genişletici serumlar gibi birçok ilaçla tedaviye başlanır bu ilaçlarla beraber tedavide çok önemli olan Kortizon tedavisi ve Hiperbarik Oksijen Tedavisidir.
Ani işitme kaybında erken tedavi çok önemlidir. Erken tedavi ile işitme kaybı bulgularının düzelme şansı vardır. Ancak süre ve zaman kaybında bu durum sıkıntıya girmektedir. 2015 yılında yapılan bir çalışmada Ani işitme kaybı uygulanan tedavilere ek olarak r-TMS tedavisi birlikte uygulandığında sonuçların daha yüz güldürücü olabileceği bildirilmiştir. (Kaynak: Repetitive transcranial magnetic stimulation improves both hearing function and tinnitus perception in sudden sensorineural hearing loss patients Dai Zhang & Yuewen Ma Sci Rep. 2015 Oct 14;5:14796. doi: 10.1038/srep14796. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26463446 ) Akut dönemde diğer tedavilerle beraber r TMS tedavisi uygulanabilir ve tedaviye katkı sağlar. Kişi erken dönemde herhangi bir tedavi almamaış veya uygulanmamışsa geç dönemlerde tedaviler farklılaşacaktır. Zira işitme kaybı artık kalıcı olmuş ve bunun yanı sıra tinnitus ( kulak çınlaması ) duruma eşlik etmiş olabilir. Tinnitusun işitme kaybı ile görülmesi oranı genellikle % 70 oranındadır. Bzen işitme kaybı iyileşse bile sadece tinnitus olarakta devam edebilir. Geç dönem farklı tedavi stratejileri gerektirir. rTMS, ek destek tedavileri gündeme gelir.
Ayrıca AİK da tinnitus gelişmiş ise ve bu tinnitusun nedeni retrokoklear bölge dışındaki beyin içindeki işitme yolları ve işitme merkezi düzeyinde ise çınlama açısından tedavi yüz güldürücü olmaktadır.
Akut dönemde , Tedavide kortizon ygulamalarında değişik şekiller vardır. Damardan veya ağız yoluyla tedaviler şeklinde uygulama yapıldada son zamanlarda bilimsel çalışmalar ve sonuçları kortizonun kulağa yani orta kulak boşluğuna uygulanması daha başarılı olduğunu göstermektedir. Damar veya ağızdan kullanımlarda; Kortizonun kan şekerini, tansiyonu yükseltme, midede yanma, ekşime yaratma ya da var olan bir ülseri kötüleştirme, kemiklerde erime gibi bir takım yan etkileri olabilir. Bu sebeple diyabeti, yüksek tansiyonu, mide ülseri ya da kemik erimesi olanlarda çok dikkatle kullanılmalıdır. Kortizon tedavisi sırasında mutlaka kişinin şeker ve tuzsuz kısıtlaması yapılması gerekir. Mide koruyucu ilaçlarında olası yan etkiler için beraberce verilir. Bu tedaviler ayaktan yapılabileceği gibi bazı durumlarda hastaneye yatırılarak tedaviler uygulanmalıdır. Hastada ciddi baş dönmesi varsa bu baş dönmesi kontrol altına alınana kadar ya da ağır bir diyabet hastası ve kan şekerinin kontrolü çok zorsa kan şekerinin kontrol altına alınması için hastaneye yatırılabilir.
Kulağa kortizon enjeksiyonu son yıllarda tedavilere eklenen bir yöntemdir. Burada amaç orta kulağa verilen kortizonun yuvarlak pencere adı verilen yapıdan emilerek iç kulağa geçmesi ve orada arzu edilen etkiyi göstermesi hedeflenir. İşlem mikroskop altında yapılır. İnce bir iğneyle kulak zarını geçip orta kulağa kortizon enjekte edilir. Bir başka orta kulağa kortizon verilme işlemi kulak zarına tüp ( venilasyon tüpü) yerleştirilerek yapılmasıdır. Bu işlem genellikle tercih edilmemelidir. Enjeksiyon uygulaması tüp yerleştirilmesine göre yan etkiler açısından son derece daha iyidir. Ayrıca, Klasik tedaviyle iyi sonuç alınamamışsa hastanın kulağını kurtarmaya yönelik bir şans daha vermek için kulağa kortizon enjeksiyonu denenmelidir.
Hiperbarik Oksijen Tedavisi, özel bir kabin içerisinde hastaya yüksek basınç altında seanslar halinde oksijen solutulmasıyla gerçekleştirilir ve standart olarak 20 seans, maksimum 40 seans uygulanabilmektedir. Bu tedavi esnasında kişide kulakta basınç hissi görülse bile tolere edilebilecek düzeydedir.
Bilimsel verilerin ışığında, özellikle bir kulağı tamamen sağır olmuş ya da tama yakın ağır bir işitme kaybı olan bir hastada “Bu kulağın artık iyileşme şansı yok” demeden önce yukarıda sözü geçen tedavilerle umutla her şeyin denenmesi son derece önemlidir. Tedaviye rağmen İleri işitme kaybı kalıcı olan bir kulak için geç dönem uygulamalar ile işitme cihazından yararlanabilir hale getirilmesi sağlansa bile ayrıca bu önemli bir başarı olarak kabul edilebilir. Tabiki kalıcı olan işitme kaybıyla beraber çınlama eşlik ediyorsa AİK içindeki bir kısım hastada çınlamanın düzelme ihtimalinin olabileceği akıldan çıkarılmamalıdır.
Not : Tinnitus ile ilgili gelişmeler ve paylaşımlarımız, 2019 yılında yayına alınmış olup, Düzenli olarak son gelişmeler update edilip düzenlenip ile paylaşılmaktadır. Yukarıda yer alan bilgiler 2022 yılı son bilgilere göre düzenlenlemelerle sunulmuştur. 2023 yılındaki tıbbi literatür yayınlarına göre yeniden düzenlemelerle sunulacaktır.
Bu bilgilerin bir kısmı tıbbi kaynaklara dayalı bilgiler olup, Bir kısmıda kendi bilimsel çalışmalarımız soucunda tespit edilen durumlar ve bilgilerdir. Bilgi amaçlıdır ve Her hakkı saklı olup, Op.Dr.A.Ahmet Şirin'e aittir.
Not: Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
Kaynakça :
Hyung Lee, Sung-Il Sohn, Doo-Kyo Jung, Yong-Won Cho, Jeong-Geung Lim, Sang-Doe Yi, Seong-Ryong Lee, Chul-Ho Sohn, Robert W. Baloh Sudden Deafness and Anterior Inferior Cerebellar Artery Infarction, Stroke. 2002;33:2807-2812, Originally published October 24, 2002
B. E. Schreiber, C. Agrup, D. O. Haskard, and L. M. Luxon, “Sudden sensorineural hearing loss,” The Lancet, vol. 375, no. 9721, pp. 1203–1211, 2010. View at Publisher · View at Google Scholar · View at Scopus
R. J. Stachler, S. S. Chandrasekhar, S. M. Archer, et al., “Clinical practice guideline: sudden hearing loss,” Otolaryngology Head and Neck Surgery, vol. 146, supplement 3, pp. S1–S35, 2012. View at Google Scholar
J. K. Chau, J. J. W. Cho, and D. K. Fritz, “Evidence-based practice: management of adult sensorineural hearing loss,” Otolaryngologic Clinics of North America, vol. 45, no. 5, pp. 941–958, 2012. View at Publisher · View at Google Scholar · View at Scopus
R. J. Lin, R. Krall, B. D. Westerberg, N. K. Chadha, and J. K. Chau, “Systematic review and meta-analysis of the risk factors for sudden sensorineural hearing loss in adults,” Laryngoscope, vol. 122, no. 3, pp. 624–635, 2012. View at Publisher · View at Google Scholar · View at Scopus
B. Frachet, E. Vormès, D. Moyse, J. Vasseur, et al., “Acoustic hearing aid with an integrated noise generator in hearing-impaired subjects with tinnitus,” Annales d'Oto-laryngologie et de Chirurgie Cervico Faciale, vol. 121, no. 5, pp. 266–271, 2004. View at Google Scholar · View at Scopus
L. del Bo, G. Baracca, S. Forti, et al., “Sound stimulation,” in Textbook of Tinnitus, A. R. Moller, et al., Ed., chapter 74, pp. 597–604, Springer, Berlin, Germany, 2011. View at Google Scholar
F. Martines, F. Dispenza, C. Gagliardo, E. Martines, and D. Bentivegna, “Sudden sensorineural hearing loss as prodromal symptom of anterior inferior cerebellar artery infarction,” Journal for Oto-Rhino-Laryngology and Its Related Specialties, vol. 73, no. 3, pp. 137–140, 2011. View at Publisher · View at Google Scholar · View at Scopus
H. Lee, “Audiovestibular loss in anterior inferior cerebellar artery territory infarction: a window to early detection?” Journal of the Neurological Sciences, vol. 313, no. 1-2, pp. 153–159, 2012. View at Publisher · View at Google Scholar · View at Scopus
L. del Bo and U. Ambrosetti, “Hearing aids for the treatment of tinnitus,” Progress in Brain Research, vol. 166, pp. 341–345, 2007. View at Publisher · View at Google Scholar · View at Scopus
G. Moffat, K. Adjout, S. Gallego, H. Thai-Van, L. Collet, and A. J. Noreña, “Effects of hearing aid fitting on the perceptual characteristics of tinnitus,” Hearing Research, vol. 254, no. 1-2, pp. 82–91, 2009. View at Publisher · View at Google Scholar · View at Scopus