Kulakta tıkırtı, çıtırtı, patırtı  veya gürültü olarak ortaya çıkan dinamik sesler

Vücudun birçok bölgesinden çıtırtılar/sesler/klik sesleri gelebilir. Bunlardan biriside östaki borusudur ve hastalarda yutkunma ile çıtırtı olması alışılmadık bir durum değildir. Kulakta hissedilen bu seslerin pek çok nedeni olabileceği gibi, Pek çok kişi tamamen fizyolojik yani normal durumlarda kısa süreli oluşan bu durumu hissedebilir. Kişilerin hassasiyetleri nedeni ile bu hissettikleri bu durum karşısında endişe ederler. Her hangi bir patolojik durum olmadan normal olan durumlarda kişinin algıda seçiciliği ile kişide had safhada hassasiyet oluşturabilir. Bu durum anormal midir? Yoksa normal midir?. Bu durumun ayrımının iyi yapılması gerekir. Anlık durumlar ve süreğen olmayan durumların pek önemi yoktur. Normalde sıklıkla rakımı yüksek yerlere çıkmak, denizde derine dalmak, uçuşlarda, uzun araç yolculuklarında,  yemek yerken veya esneme nedeniyle kulaklarınızdaki basınç değiştiğinde, çatırtı veya patlama sesleri duyabilirsiniz. Kulağınızın içinde küçük bir tüp olan östaki borusu bu seslerin sebebidir. Kulaklarınızdaki basıncı eşitlemesine izin verdiğinde meydana gelir.

Bu tür sesler bazı hastalar için çok rahatsız edici olabilir. Allerjide, basit bir üst solunum enfeksiyon veya sonrasında, burun tıkanıklıklarında VB. durumlarda kısa süreli yaşanan bu durumlar olabilir. Durum genellikle geçici bir östaki kanal sorunudur. Ancak bu durum uzun sürüyorsa önem arz edebilir. Diğer zamanlarda Östaki tübünü  açıp kapatan damak kaslarının kasılmalarından, palatal miklonus veya tremor gibi patolojilerden kaynaklanan ritmik klik sesleri olabilir. Kulaktaki seslerin diğer daha nadir nedenleri, kulak zarı üzerindeki kıllar gibi yabancı cisimler veya hatta otoskopi ile değerlendirilen kulak kanalında hareket eden böceklerdir.

Bu durumları bazen her hangi bir nedenle tinnitusa sahip kişilerde görebiliyoruz. Tinnitustan dolayı olan hassasiyetle beraber bu durumlara daha dikkat eder durma geldiklerinden dolayı, normal fizyolojik durumu da patolojikmiş gibi yanlış algılamalarına neden olmaktadır. Bu nedenle endişelenmeyin. Şayet süreklilik arz ediyorsa bu bir sorun olabilir.

Patolojik olarak kulakta çıtırtılı veya çıt çıt sesleri patlama sesleri,  birden fazla nedeni olan, birbirinden bağımsız değişik yapıların veya bir takım hastalıklara bağlı gelişen durumlardır.

Orta kulak kaslarının patolojik fonksiyon bozuklukları;

Normalde, Çiğneme, çene hareketleri, esnemeler ile, kulaklarda bazen hafif bir uğultu veya çıtırtı tarzı  sesler duyulabilir. Orta kulakta bulunana kas yapılarının fizyolojik kasılmaları ve zarın mobilitesi, östaki kanalının hava eşitleme işlemi sırasında hareketlenerek bu durumu oluşturur.  Bu tamamen normaldir.

https://www.ahmetsirin.com/ostaki-kanal-fonksiyon-bozukluklari

Ses dalgaları orta kulağın üç kemiğinden geçerken, üzengi kemiği kulağın orta ve iç kulağı sınırlayan kısmı olan oval pencereye çarpar. Üzengi kemiği oval pencereyi harekete geçirdiğinde, iç kulaktaki sıvı hareket etmeye başlar ve bu da ses işleme sürecini başlatır.

Üzengi kemikçiği (Stapes ) stabilize edilebilir ve iç kulağa giden ses titreşimlerini azaltır. Bunu kemikçiğe bağlı kas ile yapar. Stapedius kasını bir çeşit kontrol mekanizması olarak düşünün. Onsuz, yüksek sesler iç kulağınıza kolayca zarar verebilir. İşitme duyunuzu korumaya yönelik bu refleks, istemsiz bir refleks olan akustik orta kulak refleksinin bir parçasıdır. Stapez kası 70-90 desibele kadar kasılarak akustik enerji iletim hattında kemik mobilitesini azaltır ve 90 db e kadar yüksek seslere karşı iç kulağı korur. Akustik reflex uyarımı adı verilen durum aslında işitme açısından yüksek seslere karşı kulağı koruyucu bir mekanizmadır. Bu zara gelen ses 14 kat artarak iç kulağa iletildiği düşünülürse önemli bir korunma mekanizmasıdır. Bu fonksiyon gün içinde binlerce kez gerçekleşir. Bu kasılmalar bazen kişi tarafından algılanır. Tensör timpani kas arkı on kat daha yavaşken stapedius refleksi için süre yaklaşık 20 ms civarında olabilmekte ve daha kısa sürede tepki verdiğinden koruyucu özelliği ön plandadır. Çarpma veya tıklama, spazm halindeyken vızıltı veya çatırdayan bir ses sesi çıkarır. Ancak Sesiz bir ortamda ardışık kasılmalarla süreğen halde algılanıyorsa anormal patolojik bir durum olabilir.  

Miyoklonus , spazm veya pırpırlanma hissi gibi istemsiz olarak ortaya çıkan kas kasılmalarıdır. Orta kulakta yer alan Üzengi ( stapez)  kemiğine yapışık olan stapedius kası spazm geçirmeye başladığında titreşimler ve sesler çıkarır.

•             Bir kulakta uğultu, çıtırtı veya tıklama sesi

•             Gürültülü ortamlarda daha sert, fazla ve sessiz bir ortamda daha yumuşak olur

•             Yüksek seslerde, streste ve yüz siniri felç ve spazmlarında ortaya çıkabilir.

•             Kontrol edilemez ve duraksamaları kısa süreli olur yeniden başlar.

•             Bazen bu sesler diğer kişiler tarafından duyulabilir

Orta kulakta yer alan kasların tonik seğirme veya ardışık ritmik kasılmaları kulakta ritmik bir çıtırtı şeklinde hissedilebilir. Bu durum anlık olabildiği gibi,  süreside değişken olabilmektedir. Dış ortamdaki yüksek sesler ( özellikle 70 db in üstüne çıkan sesler ) , orta kulağın normal dışı basınç değişimleri uyarılmalar yaparak bu durumu provoke edebilir. Bazen de her hangi bir dış uyaran kaynak olmaksızın meydana gelebilir.  Bu durum ardışık kas spazmı ve ardından kasın gevşemesi ile devam eden durumdur. Bu durum orta kulak miyoklonusu olarak adlandırılır; .  Orta kulaktaki sadece stapez kemiğine yapışık kas bulunmaz diğer bir kas yapısı olan  tensör timpani ( TT ) kas spazmlarıda aynı şekilde sorunlar yaratabilmektedir. TT kası, trigeminal sinirin mandibular dalı tarafından innerve edilen çizgili bir kastır ve sfenoid kemiğin büyük kanadından bağlanır, kemikli ve kıkırdaklı östaki borusu ile bağlantılar oluşturur, kokleariform çıkıntıdan geçer ve çekiç kemikçiğini ( malleusun)  başına yapışır. Orta kulakta  Kasılma sırasında TT, östaki borusunu açma ve çekiç kemikçiğini ( malleusu ) mediale çekme işlevi görür, bu da daha sonra timpanik zarı sertleştirir ve kemikçik zinciri boyunca sesin yayılmasını azaltır. TT kası, tensör veli palatini kası  ve çiğneme kaslarının tümü trigeminal sinir tarafından innerve edilir. Benzer innervasyonları nedeniyle TT kasının çiğneme ve yutma sırasında sesin yoğunluğunu azaltmak üzere işlev gördüğü varsayılmaktadır.

Tensör timpani miyoklonusu (tensör timpani sendromu,) tensör timpani (TT) kasının kasılmasından kaynaklanan, nadir görülen bir objektif pulsatil kulak çınlaması şeklidir. TT sendromu, bir tür orta kulak miyoklonusudur (MEM). Tıbbi litaratürde MEM tinnitus / sendromu  ( middle ear myoclonus /MEM )  olarak da bilinen bu durum, orta kulakta yer alan tensör timpani kası ve stapedius kasını normal dışı çalışması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Birinin veya nadiren her ikisinin birden ritmik kasılmasıdır.  Orta kulaktaki sadece tensör timpani kas spazmlarından mustarip olması durumunda bu duruma tonik tensör timpani sendromu (TTTS) adı verilir. 

Her iki kasta veya birinde olabilecek patolojik, süreğen durumlara objektif tinnitus denir. Belirli ses frekanslarına ve desibellerine karşı psikosomatik bir durumda, duyarlılık oluşmuş ise, seslere karşı hassasiyet veya hiperakuzi ( sese aşırı hassasiyet) gelişebilmektedir. ( Not. Web sayfamızın hiperakuzi kısmına bakınız)

Tedavilerde: Genellikle, bu durum bir kas durumu olduğu için başlangıçta ilaçlarla tedavi edilmeli şayet İlaçlar işe yaramıyorsa ameliyatı bir alternatiftir, ancak sonuçlar prosedürden prosedüre değişir.

Damarla ilgili nedenler:

Kulaklarda bir çarpma veya nabız atışı duyuyorsa ve nadiren kalp atışınızın kulaklarınızda attığını duyuyorsanız, muhtemelen haklısınız demektir. Kulaklarınız bazı büyük damarlara ve atardamarlara gerçekten yakındır ve eğer sıkı bir egzersiz yaptıysanız, yüksek tansiyonunuz varsa veya çok gerginseniz, muhtemelen kendi nabzınızı duyacaksınız.

Çoğu kulak çınlaması türü diğer insanlar tarafından duyulamaz ancak pulsatil kulak çınlaması için durum böyle değildir. Kalbiniz hızlı atıyorsa, kendi kalp atışınızı duymanız anormal değildir, ancak bu pompalamayı başka zamanlarda duyuyorsanız bu normal değildir.

https://www.ahmetsirin.com/damarsal-bozukluklar-ve-tinnitus-iliskisi

Bu nabız sesini her gün duyuyorsanız bir sağlık kurumuna başvurmanız gerekir. Diğer kulak çınlaması biçimleri gibi, pulsatil kulak çınlaması da bir hastalıktan ziyade başka bir durumun belirtisidir, bu nedenle devam ederse yüksek tansiyon gibi bir sağlık sorununa işaret edebilir. Pulsatil kulak çınlaması bir kalp rahatsızlığına işaret edebileceğinden, bize kalp sağlığı geçmişiniz hakkında bilgi vermeniz önemlidir. Ancak, zorlu bir antrenman sonrası veya yüksek endişe korku yaşadıysanız, kalp atış hızınız bir müddet sonra normale dönecektir nabız atış sesi veya gümleme geçer.

Kulakta enfeksiyonları:

Kulak enfeksiyonları bazen kulaklarınızı patlama, çıtırtı, değişken seslere neden olabilir. Burada enfeksiyona bağlı dış kulak veya orta kulak unsurlarının enfeksiyonla basınç, ödem ve gerilme unsurları ile oluşabilir. Bu otomatik bir süreçtir, ancak bazen, örneğin alerji, soğuk algınlığı veya kulak enfeksiyonunun neden olduğu iltihap mevcutsa, östaki borularınız sisteminizdeki aşırı mukus nedeniyle tam anlamıyla tıkanabilir (unutmayın, kulaklarınız, burnunuz ve boğaz hepsi bağlantılıdır).

https://www.ahmetsirin.com/kulak-iltihaplari-ve-tinnitus-iliskisi

Çoğu insan ara sıra kulaklarında çıtırtı hisseder. Örneğin, yükseklik değişikliklerinden kaynaklanan basınç, kulaklarda çıtırdamaya veya diğer rahatsız edici etkilere neden olabilir.

Kulak kiri :

Kulak kanalı, kulak kanalının yapılarını mikroplardan ve diğer yabancı unsurlardan korumak için balmumu kıvamında salgı yapar. Kulaklar fizyolojik unsurlarla bu kiri dışarıya atacak şekilde kendi kendini temizler. Kirin kulak zarına doğru birikmesini önlemek için Çiğneme ve çene hareketleri ile , dış kulak cildinden dökülen ölü deri hücreleri kulak kiri ile birleşerek kulak deliğinden dışa  taşınmasına ve dışa atılmasına yardımcı olur. Kulağı tam dolduran kulak kiri kulak zarına baskı yapıyorsa bu sesleri üretebilir. Bazen sürekli çınlama veya uğultu tinnitusun nedenleri arasındadır. Kulak kirlerinden kişi habersiz ise duş esnasında kir su çekerek şişebilir. Kişi bu durum duymasına etki eder. Bazen ağrı oluşturabilir. Hemen dış kulak yoluna komşu çene ekleminin yemek yeme, esneme gibi durumlarında bazen kiri de kendi mecrasında hareketlendirip çıtırtılı sesleri üretebilir. 

Bozulmuş bir dış kulak fizyolojisi, enfeksiyonlar, egzama yapan unsurlar ( Alerji, reaksiyonel şampuan sabun gibi kimyasal uyaranlar), Bozulan dış kulak yolu PH sı ( asididesi), kulak pamuklu çubuklarının kullanılması vb. durumlar sık veya tıkayıcı düzeyde kulak kiri oluşumuna neden olabilir.

Ayrıca kulak tıkaçları, işitme cihazları ve kulak içi kulaklıklar gibi kulaklara yerleştirilen nesneler kulak kiri oluşumunu artırabilir ve kulak kirinin kulak kanalından dışa doğru doğal akışını engelleyebilir.

Bazen duyma için kullanılan işitme cihazları kulaklarınıza tam olarak oturmuyor, ses seviyesi çok yüksek veya pilleriniz bitiyor olması da çıtırtılar seslerine neden olabilir. Bu durumu kulak kiri ile karıştırmamak gerekir.

Çıtırtılı sesler üreten kulak kiri ile  birlikte bazen ek bulgularda eşlik edebilir. Bunlar; 

• kulak ağrısı

• kulağın içinde kaşıntı

• öksürme hissi

• kulakta dolgunluk hissi

• kulak kiri renginde değişiklik

• boğuk işitme

Östaki borusu / tübü disfonksiyonu:

Östaki borusu, orta kulağı burnun arkasına  (nazofarenkse ) bağlayan dar bir geçittir. Her bir kulak için birinden bağımsız  iki tüp vardır. Bu tüpler, orta kulağın hava basıncının ayarlanması ve eşitlenmesini sağladığı gibi,  sıvının orta kulakta birikmesini de önler. Kulak içindeki basınç, östaki boruları tarafından dengede tutulur. Olması gereken kulak basıncı, Kulak zarının arkasındaki basınç, kulak zarının dışındaki basınçla aynı olmalıdır. Bu fiyolojik işlem  kulak zarının şekilde içe veya dışa doğru çökmesini ve çekilmesini önler. Normalde östaki tüpleri kapalı kalır ve yalnızca kişi yutkunduğunda veya esnediğinde açılır.

Tıkalı tüpler ve düzgün açılıp kapanmayanlar östaki borusu işlev bozukluğuna yol açabilir.Östaki borusunu çevreleyen kaslarda, ağzınızın çatısında yer alan bir kas spazmı olduğunda, tekrarlayan bir klik sesine neden olabilir. Aynı nedenlerle yutkunduğunuzda geçici olan tıklama da duyulan klik sesleri  Östaki borusunun açılıp kapanması durumdur ve fizyolojik durumdur.

Östaki borusu disfonksiyonu oldukça yaygındır. Dünya yetişkinlerin yaklaşık %4'ünde görülür ve çocuklarda ve altta yatan kraniyofasiyal rahatsızlıkları olan kişilerde daha da yaygındır.

https://www.ahmetsirin.com/ostaki-kanal-fonksiyon-bozukluklari

Kulaklarda bu klik veya çıtırdama seslerine, ek bazı bulgularda eşlik edebilir. Bunlar:

• kulakta kaşıntı veya hassasiyet hissi

• kulakta ve çevresinde ağrı

• kulakta dolgunluk hissi

• boğuk işitme

Bu tüpler aşağıdakilerden dolayı bloke olabilir:

• mevsimsel alerjiler

• Sinüs enfeksiyonları

• soğuk algınlığı enfeksiyonları

• Burun tıkanıklıkları ( deviasyon / konka hipertirofileri)

Meniere hastalığı

Ménière hastalığı iç kulağı etkileyen ve baş dönmesine bazen de bulantı kusmalarında eşlik ettiği bir durumdur. Bir veya iki kulağı tutabilir. Durum her yaş gurubunu etkileyebilir, ancak daha çok 20-50 yaş arası görülmektedir. Bazen kulakta patlama veya prinç tanesi / mısır patlaması sesine yakın sesler olabilir. Bazen de ritmik dolgunluk basınç ( fluktan ) uğultu tarzında sesler eşlik edebilir.

https://www.ahmetsirin.com/meniere

Meniere hastalığının belirtileri;

• baş dönmesi

• işitme kaybı

• kulakta dolgunluk hissi

• kulak çınlaması, uğuldama, vızıltı vs.

Ataklar 20 dakikadan 2 saate kadar sürebilir.

Temporomandibular eklem ve kas bozuklukları

Temporomandibular eklem(TME)  bozuklukları, çenede ağrı ve işlev bozukluğunu içeren bir durumdur. Beraberinde çene kasları sorunlarında duruma iştirak edebilir. Bazen de çene kas sorunları TME bozukluğuna yol açabilir. Bu durumlardan bir tanesi, uykuda dişleri sıkmak ( burksizm ) ile gelişebilir.

https://www.ahmetsirin.com/cene-eklemi-hastaliklari-tme-tinnitus-iliskisi

TME bozukluklarının üç ayrı kategorisi vardır:

• Çene kaslarında rahatsızlık veya ağrıya neden olan miyofasiyal ağrı

• Çıkık çene, alt çene yaralanması veya yer değiştirmesiyle gelişen TME diski bozulması nedeniyle eklemin iç düzensizliği

• Eklem iltihabı ( artrit) nedeniyle iltihaplanma ve dejenerasyon

TME bozukluklarının belirtileri kulaklarda bir çıtırtı sesinin yanı sıra şunları içerebilir:

• baş ağrısı

• Çene ağrısı

• çenede sertlik

• sınırlı çene hareketi

• çiğnerken artan ağrı

• Kulakta şiddetli ağrı veya dolgunluk hissi

• Çenede patlatma ve tıklama

Karyoprakti uygulamalarından sonra:

Maalesef son zamanlarda son zamanlarda bilimsel olarak  tıbbi tedaviler içinde yer almayan sadece alternatif uygulama kabul edilen karyoprakti ugulamaları sonrasında çıtırtı sesleri ortaya çıkabilmektedir. Boyunda yer alan servikal omurga  eklemlerine yapılan bilinçsizce agresif maniplasyonlar omur eklem yüzeylerini bozmakta ve ciddi sorunlara yol açabilmektedir. Böylesi uygulamalarla ileride boyunlarda daha kötü tabloların oluşup oluşmayacağı şimdiden bilinmemekle beraber, eklem yüzeylerindeki düzensizlikler ve omur ( boyun) hareketlarinde çıtırtı sesleri ortaya çıktığını gözlemlemekteyiz. Bunlar her zaman tedavilere cevap vermeyebilir.

Not:  Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.