Tinnitusta Hiperbarik Oksijen Tedavisinin Yeri

Hiperbarik oksijen (HBO) tedavisi kapalı basınç odalarında, normal atmosfer basıncından yüksek basınçlar altında 0 oksijen uygulanmasıdır. HBO etkilerinin iki temel fizyolojik etkisi vardır. Bunların birincisi vücut içindeki gazlar üzerine mekanik etkisi, diğeri ise kanda parsiyel oksijen basıncını arttırıcı etkisidir. Genel olarak tedavi edici etkinliği ise bu iki temel etki üzerindendir.

Tinniuslarda genel olarak bakıldığında kullanım alanı oldukça dardır. Belli kurallar çok önemlidir.

Ani idyopatik işitme kaybı, Akut akustik travma durumları yegane kullanım alanlarıdır. Genellikle  bu durumlar varsa ilk 1 hafta içinde uygulama yapılabilir.  2. Ve 3. Haftalarda faydalanın oranı azalır ve tedavi şansı ortadan kalkar. 50 yaş üstü hastalarda faydalanımı  gençlere göre biraz daha düşüktür.

HBO tedavisi uygulanacaksa nadirde olsa olumsuz etkilerinde olabileceği akıldan çıkarılmamalıdır. Zira bazı durumlarda ciddi sorunlar oluşabilmektedir.  Bu sorunların olmaması için kişi HBO tedavisi almadan önce  Ani işitme kaybı yapan neden iyice anlaşılmalıdır. Ani işitme yapan nedenlerin çeşitliliği göz önünde bulundurulduğunda, bu grup hastaların bir kısmında HBO tedavisi işe yaramayacaktır. 

Saf subjektif tinnitus da HBO tedavisi fayda sağlamaz. Etki görüldüğü zannedilse bile daha ziyade psikolojik plesebo etki yaratmaktadır.

Akut Akustik travmalarda HBO tedavisi gene ilk anlarda uygulanabilir. İlerleyen dönemlerde fayda sağlamamaktadır.  Ancak Akustik travmanın derecesi ile orantılı ve aynı anda işitsel testlere de bakılarak HBO tedavisi uygulamasına karar verilir. Bazen uygulamada nadirde olsa bu grup durma sahip olan tinnituslarda HBO durumu daha da kötüleştirip işitme kaybının artmasına neden olur. Kişi böyle bir uygulama yapmış ve uygulamada rahatsızlık hissetmiş ise hemen tedavi sonlandırılmalıdır. Dikkat edilmesi gereken durumlar şunlardır; akustik travmaya maruz kalan kişilerde orta kulak etkileşimleri ve orta kulakta bir takım diğer bulgulara ek durumlar olabilmektedir. Patlama veya sesin şiddeti ile orta kulağa gelen ses desibeli zarı kulak kemikçiklerini aşırı titreştir. Normal ses durumlarında  orta kulakta yer alan üzengi ( stapez) kemiğinin  baş kısmına yapışık olan kası ( muskulus stapedeus) ses korumasını yapmak üzere kasılmaktadır. Bu kasılma yani kulağı koruma fonksiyonunun desibel olarak şiddeti 70-90 db arasında olan uyarıdır. Bu kas bu desibel şiddetindeki seslerle kasılır ve bu kasıma ile orta kulaktaki sesi iç kulağa ileten kemikçikler katılaşır, sesin iç kulağa yüksek oranda taşınmasını önler. Normalde kemikçikler ses iletimi esnasında hareket halindedir. Kısa süreli katılaşma durumu sesin yükseldiğinde kulağın koruyucu fonksiyonudur. Normalde Akustik travmaya neden olan seviye genellikle 120 desibel ve üstündedir. Bu seviye ne kadar artarsa Koruyucu fonksiyon gerçekleşmez ve aynı zamanda sistemde hasara neden olabilir.  Böyle bir hasar söz konusu ise HBO sorun olabilir.  Orta kulak yapılarındaki böylesi bir hasar söz konusu ise tinnituslu kişi herhangi bir seviyenin üstü desibeldeki seste seslerin kulağa cızırtılı veya titreşimli geldiğinden bahseder.  HBO ile uygulanacak basınç durumu daha da dramatize edebilir. Bir başka durumda Gene sesin şiddeti ve sesin şiddetine maruz kalınma süresinde iç kulakla ilgili ortakulaktaki kemikçiklerin bağlantısının sağlandığı, iç kulak orta kulak bağlantı noktasındaki membranlar etkilenerek iç kulaktan anlık sıvı kaçağına neden olup tinnitusu oluşturabilir. Bu durumda yuvarlak veya oval pencere adı verilen iç kulaktaki membran yapıları etkilenmiş ise HBO uygulamasında ciddi sorun olabilir. Duran sıvı kaçağını daha kötü bir şekilde başlatıp işitme kaybının olmasına, tinnitusun kötüleşmesine neden olabilir.  Bu durumlar konusunda bilgi edinmek için HBO tedavisine karar vermeden yapılması gereken tetkikler olabilir. Bunlar ilk etapta Yüksek frekans odyogram testi, Akustik reflex testi ve Timpanogram adı verilen tetkiklerdir. Ancak yeni tetkik cihazlarını tercih etmek gerekir. Zira özellikle akustik reflexte ve timpanogram tetkiklerinde detay bilgi gerekir. Bu noktada 3D- Wide band tympanometri ve acustik reflex yeni jenerasyon tetkik cihazları detay açısından tercih edilmelidir. Ayrıca bu testlerle beraber tinnitusun frekans, karakteri ve desibel seviyesini öğrenmek için tinnometer level test cihazı kullanılmalıdır. Bunlara da ek olarak görsel olarak daha detaya ulaşmak için multiparemetrik Fonksiyonel MRI mp-FMRI)  çalışmaları da tetkiklere eklenebilir.

HBO tedavisinin  riskleri ve uygulanmadığı durumlar:  Yüksek atmosferik basınç kulağa zarar verebilir. bir çalışmada 1.446 katılımcının yüzde 2'sini Orta kulakta  barotravma oluşmuş,  % 45 oranında östaki tübü fonksiyon bozukluğu ( disfonksiyonu ) görülmüştür.Sinüzit, üst solunum yolu enfeksiyonu veya alerjik riniti olan insanları etkileyebilir. Nezle veya ateşi olan kişiler  HBOT olmamalıdır. Bazı akciğer hastalıkları veya solunum yolu tıkanık yaratan hastalıklara sahip olan kişiler pulmoner barotravma riski taşır ve dekompresyon sırasında havanın sıkışması sonucu akciğerlere zarar verebilir. Sonuç olarak , çökmüş bir akciğer veya hava embolisi olabilir. Uzun süreli tedavi akciğer fonksiyonlarını tehlikeye atabilir. Mevcut kardiyovasküler problemleri olanlar tedavilerde akut pulmoner ödem veya emboli açısından izlenmelidir. Belirtileri eklem ağrısı ve felci içerir. Bazı hastalar tedavi sırasında hapsedilme kaygısı veya klostrofobi yaşayabilir. HBOT sonrasında miyopi rapor edilmiştir.Yüksek basınçta oksijene aşırı maruz kalma, oksijen zehirlenmesine neden olabilir.   Oksijen kullandığında, yüksek oranda reaktif yan ürünler salınır. Yüksek basınçta bunlar dokuları doygun hale getirir ve diğer olumsuz etkilere yol açabilir.

Öneri: Akustik travmaya maruz kalmamak için mümkün olabildiğince dikkat edin. Elinizde olmayan sebeplerin dışında;  Gideceğiniz herhangi bir müzikli aktivitede sesin yoğun olduğu hoparlör bölgesinden uzakta durun. Ses yüksekse hissettiğiniz anda mekanı terk edin.  Ateşli silahlarla yapacağınız atışlarda mutlaka sesi perdeleyen kulaklık kullanın. Hobi maksatlı düğünlerde havaya yapılan silah atışlarında tinnitus olma ihtimalinin yüksek olduğu akıldan çıkarılmamalıdır.  Ardışık tabanca atışları ne kadar açık alanda olsa kulağınızı etkileyebilir. Avcıların kalitesiz tüfek kullanmaları, yüksek gramajlı fişeklerin tinnitusa neden olduğu çok iyi bilinmektedir.  Avcıların kulaklık kullanması önemlidir.  

 Not:  Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz. 

Sayfa içeriğindeki bilgiler izinsiz kullanılamaz. Mevcut bilgiler literatüre ve kendi çalışmalarımıza dayalı bilgileri ihtiva eder.